Szkoły ćwiczeń są niezbędnym elementem w procesie kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli – tak najkrócej można podsumować wnioski ze spotkania „Miejsce i rola szkoły ćwiczeń w procesie kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli”. To bardzo ważne stwierdzenie po niemal roku od przedstawienia założeń szkół ćwiczeń i rozpoczęcia konsultacji społecznych. Wszystkie zebrane uwagi zostały uwzględnione w Modelu szkół ćwiczeń, który stał się podstawą do wyłonienia 4 szkół ćwiczeń oraz 11 szkół współpracujących, które realizują działania pilotażowe od września 2017 r.
Przez dwa dni (17 i 18 listopada 2017 r.) trwały intensywne obrady, w których głosy ekspertów przeplatały się z propozycjami uczestników. Tematem wiodącym spotkania było przygotowanie zawodowe nauczycieli oraz rozwijanie ich kompetencji w toku pracy zawodowej, niezbędne do realizacji zadań szkoły ćwiczeń.
Kompetencje nauczycieli rozumiane jako wiedza, doświadczenie i postawy przyczyniają się do podnoszenia prestiżu tego zawodu – dowodziła w swoim wystąpieniu dr Dominika Walczak z Instytutu Badań Edukacyjnych. Z kolei Liliana Budkowska z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji omówiła profil kompetencyjny nauczycieli. Ta prezentacja była wstępem do sesji warsztatowych, podczas których uczestnicy przekazali swoje propozycje dotyczące kompetencji nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie, oraz pochylili się nad procesem rozwijania ich w trakcie pracy zawodowej.
Jak zadbać o profesjonalne przygotowanie przyszłych nauczycieli? Odpowiedzi na to pytanie udzieliła dr Małgorzata Piotrowska-Skrzypek z Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas swojego wystąpienia zaprezentowała efekty projektu „Praktyka kluczem do profesjonalizmu nauczyciela na przykładzie studentów – przyszłych nauczycieli języków obcych”. Zwróciła także uwagę na potrzebę ścisłej współpracy uczelni i szkoły w trakcie przygotowania i realizacji praktyki studenckiej.
Agnieszka Kluszczyńska podkreśliła natomiast znaczenie obserwacji zajęć i refleksji prowadzącego oraz obserwatorów na temat przebiegu zajęć w procesie rozwijania kompetencji nauczycieli. Prelegentka we współpracy z dwiema trenerkami wskazała przykłady technik sprzyjających skutecznemu rozwijaniu umiejętności przez nauczyciela.
Model szkoły ćwiczeń oraz główne założenia planowanych projektów konkursowych budziły duże zainteresowanie uczestników, którzy zadawali wiele pytań, a także dzielili się uwagami i propozycjami weryfikacji opracowanej koncepcji. Ramy czasowe nie pozwoliły na udzielenie wszystkich odpowiedzi, ale organizatorzy zaprosili do zadawania kolejnych pytań na platformie doskonaleniewsieci.pl. Odpowiedzi zostaną zamieszczone na stronie internetowej projektu.
Bardzo interesującą propozycję dotyczącą roli szkoły ćwiczeń w swojej prezentacji przedstawiła Ewa Lubczyńska z Mazowieckiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, która podkreśliła konieczność wsparcia działań szkół ćwiczeń przez MEN, ORE oraz placówki wspomagania. Zwróciła też uwagę, że jak najszybciej powinny zostać przygotowane zapisy prawne umożliwiające organizację i funkcjonowanie tych szkół. Omówiła rolę szkół ćwiczeń w rozwijaniu kompetencji nauczycieli na różnych etapach rozwoju zawodowego, w tym start w zawodzie, proces awansu zawodowego, ocenę pracy nauczycieli itd. Jednym z elementów jej wypowiedzi był film prezentujący metody pracy szkół ćwiczeń w Finlandii – nagrywanie zajęć i wspólne omówienie słabych i mocnych stron pracy nauczyciela na lekcji.
Na zakończenie uczestnicy wysłuchali wykładu Marzenny Czarnockiej o wdrażaniu diagnozy funkcjonalnej, a następnie zmierzyli się z tym wyzwaniem. Wraz z trenerami pracowali nad sposobami rozpoznania potrzeb uczniów oraz wykorzystaniem wyników diagnozy do planowania pracy uczniów podczas lekcji.
Wszystkim uczestnikom spotkania serdecznie dziękujemy za dwa dni intensywnej pracy. Mamy nadzieję, że już za rok spotkamy się w szkołach ćwiczeń, które powstaną w ramach planowanych w drugiej połowie 2018 roku projektów konkursowych.
