Diagnoza potrzeb JST – raporty opracowane przez samorządowców

fot.Fotolia.com
fot.Fotolia.com

Od czerwca 2016r. samorządowcy uczestniczący w pracach 3 Grup Wymiany Doświadczeń (GWD); Wiejskiej, Miejskiej i Powiatowej pracowali nad zdiagnozowaniem potrzeb jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wspomagania szkół oraz skuteczności podejmowanych działań w rozwijaniu kompetencji kluczowych uczniów. Efektem tych prac są raporty oraz rekomendacje do programów szkoleniowo-doradczych.

Prace diagnostyczne w Grupach Wymiany Doświadczeń rozpoczęto od ustrukturyzowania przedmiotu diagnozy, wychodząc od definicji zaproponowanej przez autorów opracowania Zarządzanie oświatą, przygotowanego w ramach Biblioteczki Oświaty Samorządowej.

Model zarządzania w oświacie to sposób, w jaki samorząd korzysta z kluczowych zasobów (dyrektor, nauczyciele, baza materialna), aby dostarczać interesariuszom oczekiwaną wartość w edukacji (kluczowe priorytety edukacyjne), przy zapewnieniu jej realizacji zgodnie z wymaganiami dyscypliny finansów publicznych i ekonomicznych zasad efektywności. (…).

Na podstawie ww. definicji wyznaczono trzy duże obszary zagadnień, które mogą oddziaływać na proces dostarczania usług edukacyjnych na poziomie lokalnym:

  • Planowanie rozwoju – Uzgadnianie wspólnego rozumienia celów oświatowych oraz definiowanie drogi dojścia do ich osiągnięcia.
  • Gospodarowanie zasobami – Efektywne korzystanie z zasobów lokalnego systemu oświaty
    w procesie zarządzania ukierunkowanym na jakość rezultatów edukacyjnych.
  • Współpraca z partnerami – Budowanie lokalnego partnerstwa na rzecz rozwoju edukacji.

Następnie – podczas pierwszej sesji warsztatowej przeprowadzonej w czerwcu 2016 r. – uczestnicy Grup Wymiany Doświadczeń zidentyfikowali obszerną listę czynników, wpływających na sposób zarządzania oświatą w gminie wiejskiej, miejskiej lub powiecie.

Na kolejnym spotkaniu GWD (wrzesień 2016 r.) każdy czynnik został poddany systematycznej analizie w ramach, której poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

  1. Czy dany czynnik ma wpływ na jakość edukacji? Czy jest ważny z punktu widzenia założonych celów lokalnego systemu oświaty?
  2. Czy czynnik wiąże się z zewnętrznymi uwarunkowaniami prawno-finansowymi, czy też może być kształtowany lokalnie, przez władze samorządowe? Jeśli JST może wpływać na analizowaną kwestię, to, w jaki sposób może to robić?
  3. Jakimi narzędziami zarządczymi dysponuje organ prowadzący, który chciałby oddziaływać na dany element? Czy dostępne są dobre praktyki pokazujące sposób stosowania tych narzędzi?
  4. Jeżeli badany czynnik jest ważny, JST może na niego wpływać a dodatkowo – znane są metody
    i procedury pozwalające to robić w sposób skuteczny, to, dlaczego tak się nie dzieje? Jakie bariery i deficyty występują w samorządach, ograniczając ich zdolność do usprawniania lokalnych systemów oświaty?
  5. Jakie działania należy, zatem podjąć w ramach programów szkoleniowo-doradczych w celu zminimalizowania tych deficytów oraz wzmocnienia JST w ich roli organów prowadzących dla szkół i placówek edukacyjnych?

Wyniki badania przedstawiono w tabelach diagnostycznych. Tabele zostały podzielone na 3 obszary – planowanie, zasoby, współpraca. W wierszach pokazano czynniki, które, zdaniem uczestników GWD, są ważne i mogą być kształtowane przez samorząd. W kolumnach czytelnik może śledzić kolejne fazy analizy – od definicji czynnika, przez jego charakterystykę z punktu widzenia możliwości oddziaływania JST, przez listę dostępnych narzędzi zarządczych oraz zidentyfikowane deficyty organów prowadzących, aż po sformułowane na tej podstawie zalecenia dla twórców programu szkoleniowo-doradczego.  Najważniejsze rekomendacje z pracy grup znalazły się w podsumowaniu przedstawionym przez każdego z moderatorów GWD.

Warto podkreślić, iż każda grupa prowadziła analizę niezależnie, koncentrując się na specyfice
i potrzebach samorządów wiejskich, miejskich i powiatowych. Efektem prac GWD są trzy odrębne raporty diagnostyczne dotyczące różnych typów JST wraz z rekomendacjami do programów szkoleniowo-doradczych dla przedstawicieli JST

W dniu 30.09.2016 r. odbył się warsztat z udziałem ekspertów odpowiedzialnych za przygotowanie koncepcji i programów szkoleniowo-doradczych. Podczas spotkania moderatorzy Grup Wymiany Doświadczeń przedstawili efekty przeprowadzonej diagnozy oraz wynikające stąd zalecenia dla twórców koncepcji programu.

Załączniki:

Raport: Diagnoza potrzeb JST – Wiejska Grupa Wymiany Doświadczeń
Raport: Diagnoza potrzeb JST – Miejska Grupa Wymiany Doświadczeń
Raport: Diagnoza potrzeb JST – Powiatowa Grupa Wymiany Doświadczeń

Ostatnia aktualizacja: 18 czerwca 2018